वटवाघूळ झाडाला उलटी का लटकतात?
आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट
–
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
===
बॅटमॅन या काल्पनिक कार्टून पात्रामुळे एका नकोशा वाटणाऱ्या प्राण्याला मोठं महत्त्व मिळालं आहे असं म्हणायला हरकत नाही. होय, वटवाघूळ हाच तो प्राणी. वटवाघूळ म्हटलं की किर्र काळोख, उजाड, पडीक आणि भयानक महाल, राजवाडे, भुयारं अशाच गोष्टी सर्वप्रथम आठवतात.
वटवाघुळांच्या या खास गोष्टींच्या बरोबरीने आणखी एक गोष्ट अगदी हमखास मनात येते, ती म्हणजे वटवाघुळांचं उलटं लटकणं. ही वटवाघुळं नेमकी का उलटी लटकतात, आणि या उलट्या लटकण्याच्या बरोबरीनेच आणखी कुठल्या गमतीशीर बाबी आज जाणून घेऊया.
रात्रपाळीवर निघतात बाहेर…
अवघं जग आराम करण्यासाठी घराकडे परतत असताना वटवाघुळांचा ‘दिवस’ सुरु होतो असं म्हणायला हवं. चहूबाजूंनी फेरफटका मारणं, अन्नपाण्यासाठी कीटकांवर ताव मारणं, झाडांवर फिरणं असा त्यांचा ‘रात्रक्रम’ असतो. रात्रभर ही अशी भटकंती करून झाली, की दिवसा वटवाघुळं झोपायला घरी परततात. त्यांची ही झोप म्हणजे उलटं लटकणं.
उलटं लटकून राहतात कारण…
अशाच वेगवेगळ्या ठिकाणांवर उलटं लटकून राहण्याची वटवाघूळांना फार आवड असते. मात्र त्यांचं हे असं उलटं लटकून राहणं ही त्यांची गरज सुद्धा असते. पक्षी ज्या पद्धतीने पंखांची विशिष्ट हालचाल करून जमिनीपासून वर उडण्यासाठी जोर निर्माण करतात, त्यापद्धतीने वटवाघुळे करू शकत नाहीत.
अशावेळी दुसरा पर्याय हा ठरू शकतो की लांबून धावत येऊन एक विशिष्ट वेग प्राप्त करून मग झेप घेणं. मात्र वटवाघुळांचे पायही काहीसे लहान आणि दुबळे असतात. त्यामुळे अशी झेप घेणं सुद्धा त्यांना सहज शक्य नसतं. अशावेळी उलटं लटकून राहणं आणि उडायचं असेल, त्यावेळी शरीर हवेत सोडून देणं आणि उडायला सुरुवात करणं हाच उत्तम पर्याय ठरतो. आपल्या लहानशा पायांनी उंचीवर चढून राहून वटवाघळं उलटी लटकून राहतात.
हा देखील फायदा
वटवाघुळं दिवसा झोपतात. म्हणजेच मनुष्यप्राण्यासह इतर अनेक प्राणी जे त्यांच्यासाठी धोकादायक ठरू शकतात, त्यांची कामाची वेळ ही वटवाघूळांची झोपण्याची वेळ असते. अशावेळी एखादं जीवावर बेतणारं संकट आल्यास, त्यातून स्वतःचा बचाव करायचा असेल, तर हे असं उलटं लटकून राहणं फायदेशीर ठरतं
त्यातही हंस कुणाचंही लक्ष वरच्या बाजूला पहिल्यांदा जात नाही. त्यामुळेच उलट्या लटकणाऱ्या या वटवाघुळांचा धोका मुळातच कमी झालेला असतो.
हे असं लटकून राहण्यासाठी त्यांनी निवडलेल्या जागा सुद्धा अशा असतात, की जिथे पक्षी आपली घरटी बांधण्याचा विचारही करणार नाहीत. त्यामुळेच मांसभक्षक पक्ष्यांकडून असणारा धोका सुद्धा आपोआप कमी होतो.
उलटं लटकण्याची खास कला
तुम्ही शीर्षासन किंवा बारवर उलटं लटकणं अशा गोष्टी कधी ना कधी केल्या असतील. अशावेळी थोड्याच वेळात काहीसं विचित्र वाटायला लागून खाली डोकं, वर पाय या स्थितीतून लवकर बाहेर पडावं अशी भावना मनात आली असेल. वटवाघुळं मात्र संपूर्ण दिवस ही अशीच लटकून असतात. ही गोष्ट ते कशी साध्य करत असतील? तर ही त्यांच्याकडील एक कला म्हणायला हवी.
मानवी शरीरात स्नायू आणि टेंडन्स हे एकमेकांशी जोडलेले असतात. वटवाघुळांचं मात्र तसं नसतं. त्यांचे टेंडन्स हे थेट शरीराच्या वरील भागाशी जोडलेले असतात. त्यामुळेच हे असं लटकून राहून सुद्धा स्नायू आणि रक्तप्रवाहावर कुठलाही परिणाम होत नाही.
वटवाघुळांशी निगडित काही गमतीशीर बाबी…
उलटं लटकणाऱ्या या वटवाघुळांच्या बाबतीत आणखीही काही रंजक आणि गमतीशीर बाबी आहेत. त्याबद्दल सुद्धा तुम्हाला कदाचित माहित नसेल. बघा बरं, यातलं नेमकं काय काय माहित आहे तुम्हाला?
१. वटवाघुळांच्या १२०० हून अधिक प्रजाती
जगात वटवाघुळांच्या एकूण १२०० हून अधिक प्रजाती असून, यात आकारमानानुसार मुख्य गट पडले जातात. अवघ्या ६ इंचांची पंखांची लांबी ते ५ फूट म्हणजेच जवळपास दीड मीटर इतकी पंखांची लांबी असणारी वटवाघुळं पाहायला मिळतात.
२. उडू शकणारा सस्तन प्राणी
सस्तन प्राणी म्हटलं की जमिनीवर चालणारे प्राणी आठवतात. मात्र इतर अनेक प्राण्यांप्रमाणेच आपल्या पिलांना दूध पाजणारी वटवाघुळं मात्र पंखांसह जन्माला येतात. पक्ष्यांप्रमाणे पंख असणारी वटवाघुळं हा उडू शकणार एकमेव सस्तन प्राणी मानला जातो.
३. गन पावडरशी संबंध
वटवाघूळांची विष्ठा ही अत्यंत दमदार असते असं म्हटलं तरी ते चुकीचं ठरणार नाही. कारण या विष्ठेचा वापर करून गन पावडर बनवली जाते.
–
भारतात कांगारू?! यंत्रणांच्या नाकावर टिच्चून घडतोय अतर्क्य प्रकार!
जतींगा गावात चालू आहे पक्ष्यांचा हा अघोरी प्रकार…
–
४. वटवाघुळं आंधळी नसतात बरं…
पंखांच्या आवाजाचा वापर करून त्याआधारे वटवाघुळं अंतराचा आणि इतर गोष्टींचा अंदाज बांधतात असं तुम्ही ऐकलं असेल. मात्र सगळी वटवाघुळं अशापद्धतीने अंदाज बांधत नाहीत. कारण सगळी वटवाघुळं आंधळी नसतात. मोठ्या आकाराची वटवाघुळं दृष्टीच्या बाबतीत मानवाहून सुद्धा अधिक उत्तम असतात.
५. सगळीच वटवाघुळं उलटी लटकत नाहीत
बहुतांश वटवाघुळं ही उलटी लटकून जीवन जगत असली, तरी जगात अशा ६ जाती आहेत ज्या उलट्या लटकून राहत नाहीत. त्यांच्या पंखांची विशिष्ट रचना त्यांना झाडावर बसण्यासाठी फायदेशीर ठरते.
—
आमचं युट्यूब चॅनल आणि त्यावरचे व्हिडिओज बघण्यासाठी चॅनलला फॉलो करा :
===
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
–
शेअरचॅटवर मिळवण्यासाठी क्लिक करा: इनमराठी शेअरचॅट ग्रुप
–
आता इनमराठीच्या लेखाच्या अपडेट्स मिळवा टेलिग्रामवर! जॉईन करा टेलिग्राम चॅनल: https://t.me/InMarathi
–
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: InMarathi.com | आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट | Copyright © InMarathi.com | All rights reserved.
