नरकासूराची राजधानी ते पांडवांची भूमी: गुवाहटीचा इतिहासही रंजक आहे
आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट
–
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
===
शिवसेनेचे नेते एकनाथ शिंदे बंडखोर आमदारांची फळी घेऊन सूरतहून गुवाहटीला दाखल झाले आणि तेव्हापासून गुवाहटीकडे भारताच्या नजरा लागल्या. गुवाहटीत होणारे शक्तीप्रदर्शन असो ना तिथून महाराष्ट्राच्या राजकारणाची हालणारी सुत्रे असो…गुवाहटी हे नाव चर्चेत आहे. मात्र गुवाहटीमध्ये घडणाऱ्या या नाट्यमय घडामोडी आजच्या नाहीत. पौराणिक काळापासून गुवाहटीचा इतिहास हा रंजक घटनांनी भरला आहे.
भारतात सर्वप्रथम उगवत्या सूर्याचे दर्शन ज्या राज्यात होते ते राज्य म्हणजे आसाम! किंवा कामरूप. आसाम म्हणजेच अ-सम. जिथे सम किंवा सारखी भूमी नाही तो प्रदेश. ‘असम’ हा संस्कृत शब्द आहे.
असे म्हटले जाते की पहिल्या सहस्राब्दी दरम्यान, आसाम प्राग्ज्योतिष-कामरूप म्हणून ओळखले जात होते. जे नरकासुराचे राज्य होते. याच नरकासुराने १६००० स्त्रिया बळी देण्यासाठी कोंडून ठेवल्या होत्या. या स्त्रियांची सुटका करण्यासाठी श्रीकृष्णाने नरकासुराशी युद्ध करून त्याचा वध केला होता.
—
आमचं युट्यूब चॅनल आणि त्यावरचे व्हिडिओज बघण्यासाठी चॅनलला फॉलो करा :
दुसऱ्या सहस्राब्दीच्या सुरुवातीला आसाम लहान राज्यांमध्ये विभागले गेले होते. तेराव्या शतकात येथे होऊन गेलेेल्या ‘अहोम’ लोकांच्या राजवटीवरूनही ‘आसाम’ हे नाव आले असावे.
‘अहोम’ हे मूळ ‘शान’ जातीचे. ‘शान’ शब्दाचा उच्चार ‘अशन’ कालांतराने ‘असम’ आणि मग ‘आसाम’ असा बदलत आला असावा. मंगोल भाषेत असम म्हणजे विजेता. या प्रदेशाचा इतिहास भारताच्या एकूण इतिहासाहून वेगळा व स्वतंत्र आहे.
हा प्रदेश अनेक प्रयत्न करूनही कोणत्याच राजवटीच्या ताब्यात कधीच आला नाही. इंग्रजांना सुद्धा तो १९२६मध्ये यांदाबूच्या तहाने आपल्या सत्तेला जोडावा लागला. या आसाम मधील गुवाहाटी हे शहर आपल्या इतिहास आणि संस्कृतीने परिपूर्ण असून आधुनिक युगात वेगाने वाढणारे शहर बनले आहे. आणि गेल्या काही दिवसांपासून तर अगद ट्रेंडिंग मध्ये आहे.
पण मित्रांनो या गुवाहाटी चा इतिहास देखील तेवढाच रंजक आहे बर का! तुम्ही तो जाणून घेतलात तर आपण एका उच्च संस्कृतीचे घटक आहोत याचा तुम्हाला नक्कीच अभिमान वाटेल.
एकेकाळी ‘प्राग्ज्योतिषपुरा’ (पूर्वेचा प्रकाश) म्हणून ओळखले जाणारे, गुवाहाटी हे नाव आसामी शब्द “गुवा” वरून आले आहे, जो संस्कृत शब्द guvaka, म्हणजे सुपारी आणि त्याची वनस्पती आणि “हाटी” या शब्दांवरून आला आहे. म्हणजे पंक्ती, सुपारीच्या झाडांच्या रांगा.
गुवाहाटी शहर रामायण आणि महाभारत या दोन्ही कथा आणि घटनांशी संबंधित आहे. गुवाहाटी शहरात पांडू नावाचे एक गाव होते, तेथील टेकडीवर एक मंदिर देखील आहे जे पांडू राजाला समर्पित आहे.
वनवासाच्या काळात पांडव मेंढपाळाच्या वेशात गुवाहाटीत वास्तव्यास होते,
असेही मानले जाते की प्राचीन काळी, ज्या नावाने गुवाहाटी ओळखले जात असे ते प्राग्ज्योतिषपुर होते, हे नाव ज्योतिष शास्त्र या शब्दावरून आले आहे. प्राग्ज्योतिषपुर हे वर्मन आणि पाल राजघराण्यांच्या राजधानीचे शहर होते आणि ते १०व्या/११ व्या शतकापर्यंत आसामची राजधानी होते. तथापि, १२ व्या – १५ व्या शतकात, शहराने हळूहळू त्याचे वैभव गमावले.
आसाममध्ये अहोमांनी जवळपास ६०० वर्षे राज्य केले आणि त्या काळात, प्राग्ज्योतिषपुरा हे बोरफुकनांचे आसन होते ज्यांना नागरी आणि लष्करी जबाबदाऱ्यांसाठी अधिकार देण्यात आले होते.
त्या काळात ते गुवाहाटीच्या सध्याच्या फॅन्सी बाजार आणि भरालुमुख भागात राहत होते. डेप्युटी कमिशनरचा सध्याचा परिसर हा अहोमांच्या राजवटीत शंभर वर्षांहून अधिक काळ बोरफुकनचा निवासी भाग होता.
जेव्हा मुघलांनी आसामवर खूप पूर्वी आक्रमण केले तेव्हा गुवाहाटीजवळच झालेल्या सराईघाटच्या लढाईत जनरल लचित बोरफुकन यांच्या मार्गदर्शनाखाली अहोमांनी त्याचा पाठलाग करुन मुघलांचा पराभव केला.
सुरुवातीला, वसाहतपूर्व आणि वसाहतीच्या काळात, गुवाहाटीचे नाव गोहत्ती असे होते आणि नंतर ते ब्रिटिश राजवटीत गुवाहाटी असे बदलले गेले आणि नंतर १९८० च्या उत्तरार्धात त्याचे सध्याचे नाव गुवाहाटी प्राप्त झाले.
जुन्या काळापासून, गुवाहाटीमध्ये औद्योगिक क्षेत्रापासून ते शिक्षण क्षेत्रापासून ते व्यावसायिक क्षेत्रापर्यंतच्या विविध क्षेत्रांमध्ये अनेक बदल आणि विकास झाला आहे. अंबारी येथीलउत्खननानुसार शहराचे अस्तित्व इसवी सन सहाव्या शतकातील आहे.
गुवाहाटी ही वर्मन आणि पाल राजघराण्यांच्या राजवटीत राजधानी होती. पाल राजघराण्यातील इसवी सन १०-११ व्या शतकापर्यंत गुवाहाटी ही आसामची राजधानी होती.
गुवाहाटी हे असे ठिकाण आहे जे पर्यटकांना आकर्षित करण्यात कधीही कमी पडत नाही. ब्रह्मपुत्रा नदीच्या काठावर आणि शिलाँग पठाराच्या मध्ये वसलेले हे आसाममधील प्रमुख शहरांपैकी एक आहे.
शुंग-कुशाण काळापासून ते मुघल काळापर्यंत, विविध राज्यकर्ते आसामच्या या वैविध्यपूर्ण शहराच्या स्थापनेचे कारण होते. हे असे ठिकाण आहे जिथे विविध संस्कृती श्वास घेतात आणि एकत्र राहतात आणि हेच या शहराला भेट देण्याचे एक कारण बनते.
गुवाहाटीशी जोडलेल्या दंतकथा हजारो वर्षांपूर्वीच्या आहेत. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल पण असे काही संदर्भ आहेत जे थेट महाभारत आणि रामायण सारख्या महाकाव्यांशी संबंधित आहेत.
असे म्हणता येईल की हे भारतातील सर्वात प्राचीन शहरांपैकी एक आहे. इतकंच नाही तर एक काळ असाही होता जेव्हा गुवाहाटी ही नरकासुर आणि भागदत्त यांची राजधानी होती.
गुवाहाटीच्या आत, निलाचल टेकडीवर कामाख्या देवीचे एक प्राचीन शक्ती मंदिर आहे. (तांत्रिक आणि वज्रयान बौद्ध धर्माचे एक महत्त्वाचे स्थान) कालिका पुराणात किरातांचे वास्तव्य कामरूपात असल्याचा उल्लेख आहे.
इथेच अर्जुन आणि किराताच्या वेशातील भगवान शंकराचे युद्ध झाल्याचा उल्लेख महाभारतात आढळतो. याबरोबरच येथील चित्राचल टेकडीवरील नवग्रह मंदिर आणि वसिष्ठ मंदिर देखील प्रसिद्ध आहेत.
१९७२ मध्ये, आसामची राजधानी गुवाहाटीच्या शेजारच्या दिसपूर येथे हलवण्यात आली. गुवाहाटी आसामचे शैक्षणिक, सांस्कृतिक व राजकीय केंद्र असून दिसपूर ह्या गुवाहाटीच्या एक भागामध्ये आसाम राज्य सरकारचे कार्यालय व विधानसभा स्थित आहे.
तेव्हा मित्रांनो हा होता गेल्या काही दिवसांपासून चर्चेत असलेल्या गुवाहाटीचा रंजक इतिहास तुम्हाला कसा वाटला हे नक्की कळवा!
—
- शिवसेनेतील बंडाळीचा इतिहास: राजकारणात रस असणाऱ्यांनी आवर्जून समजून घेतला पाहिजे
- “हा” इतिहास सिद्ध करतो की बंडखोर शिंदेंची गद्दारी नव्हे तर – ‘खुद्दारी’…!
—
आमचं युट्यूब चॅनल आणि त्यावरचे व्हिडिओज बघण्यासाठी चॅनलला फॉलो करा :
===
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
–
शेअरचॅटवर मिळवण्यासाठी क्लिक करा: इनमराठी शेअरचॅट ग्रुप
–
आता इनमराठीच्या लेखाच्या अपडेट्स मिळवा टेलिग्रामवर! जॉईन करा टेलिग्राम चॅनल: https://t.me/InMarathi
–
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: InMarathi.com | आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट | Copyright © InMarathi.com | All rights reserved.
