आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट
===
स्मितहास्य, हसणं ही माणसाला मिळालेली देणगीच आहे.
ज्या चेहऱ्यावर हास्य असते तो चेहरा नेहेमीच आकर्षक असतो आणि कुंदकळ्यांसारखे, मोत्यांसारखे दात तर त्या स्मितहास्याला अजूनच मोहक बनवतात.
सगळ्यांनाच आपले दात निरोगी, पांढरे शुभ्र असावेत असं तुम्हालाही वाटत असणार.
आपल्या दातांवर नैसर्गिकरित्या एक बाह्य थराचा मुलामा असतो, जो जवळजवळ पांढऱ्या रंगाचा असतो आणि दातांच्या संरचनेचे सखोल रक्षण करतो.
या मुलाम्याच्या आत खाली डेंटिन नावाच्या ऊतींचा थर असतो, तो पिवळसर तपकिरी असतो. जेव्हा दातांवरचा पांढरा मुलामा किंवा थर पातळ होतो तेव्हा दात अधिक पिवळसर दिसू लागतात. जे कोणालाच आवडत नाही.
ऍसिडिक पदार्थ, हिरड्यांचे रोग आणि वृद्धत्व ह्यामुळे हा पांढरा थर पातळ होऊ शकतो.
काही लोकांमध्ये हा थर नैसर्गिकरित्याच पातळ असतो.
डाग
चहा किंवा कॉफीसारखे विशिष्ट पदार्थ आणि पेये ह्यांच्या अती सेवनामुळे दातांवार पिवळसर डाग पडतात.
अशा पदार्थांमुळे किंवा पेयांमुळे नुसते डागच पडतात असं नाही, तर दातांवरचा पांढरा थरही नष्ट होऊ शकतो ज्यामुळे दात पिवळसर दिसू लागतात.
दातांवर पिवळे डाग पडण्याची इतर कारणे धूम्रपान आणि तंबाखूजन्य पदार्थ आणि विशिष्ट प्रकारच्या प्रतिजैविक औषधे ही देखील आहेत.
नैसर्गिकरित्या दात पांढरे कसे करावे
पिवळे झालेले दात पांढरे करून घेण्यासाठी डेंटिस्टकडे गेलो तर तिकडे आपला अमाप खर्च होतो.
कारण डेंटिस्टच्या सर्व ट्रीटमेंट महाग असतात. ह्या ट्रीटमेंट नुसत्या महागच असतात असं नाही तर वेळखाऊ पण असतात.
मग दात घरच्या घरी मोत्यांसारखे करता येतील का? तर ह्याचं उत्तर “होय” असं आहे.
आपल्या रोजच्या वापरातील काही खाद्यपदार्थ, पेये वापरून आपण घरच्या घरी आपले दात मोत्यांसारखे करू शकतो.
कसे ते पाहूया…
१. आहारात बदल करणे
दातांवर ज्या पदार्थांमुळे किंवा पेयांमुळे डाग पडतात अशा पर्थांचे/पेयांचे सेवन करणे.
वाइन आणि चहा सारख्या टॅनिनयुक्त पदार्थ आणि पेये दात डागू शकतात. ब्लॅक कॉफी, चहा, सोडा आणि शीतपेये ह्यांच्यामुळे देखील दात पिवळसर होऊ शकतात.
अ‍ॅसिडिक पदार्थांच मुलामा चढल्यामुळेही पिवळसर दिसू शकतात.
ज्या लोकांना दातांच्या रंगाबद्दल चिंता आहे त्यांनी लिंबूवर्गीय, चहा, कॉफी आणि सोडा ह्यांचे जास्त सेवन करणे टाळावे किंवा त्यांचे सेवन केल्यानंतर नेहमी दात घासावेत.
खाणं झाल्यावर दात घासण्यापूर्वी दंतवैद्य साधारणत: ३० मिनिटे थांबण्याची शिफारस करतात.
ऍसिडचा मुलामा चढण्यास उशीरा सुरुवात होते, म्हणून खाल्ल्यावर लगेचच दात घासल्यास नुकसान होऊ शकते.
धूम्रपान किंवा निकोटिनयुक्त तंबाखूजन्य या दोन्हीमुळे मुलामा चढवणे खराब होऊ शकते आणि मौखिक आरोग्यासंबंधी समस्या उद्भवू शकतात.
त्यामुळे असे पदार्थ सोडणे डागांचा धोका कमी करू शकते. हे दात किडणे आणि हिरड्या रोग ह्या गोष्टींना देखील प्रतिबंधित करते.
२. तेलाने तोंड धुणे (चूळ भरणे)
तेलाने तोंड धुऊन घाण, जीवाणू आणि दातांसंबधित समस्या मूळापासून काढून टाकण्यासाठी तेलाने चूळ भरणे (ऑईल पुलिंग oil pulling) हा एक उत्तम उपाय आहे.
नियमित ब्रशिंग किंवा फ्लॉशिंगसाठी हा पर्याय नाही, परंतु काही संशोधन असे सूचित करतात की काही तेलांनी तोंड धुतले तर दात पांढरे होण्यास मदत होऊ शकते.
अमेरिकन डेंटल असोसिएशन (एडीए) तेलाने चूळ भरणे ही अपारंपरिक दंतचिकित्सा मानते आणि असे सांगते की,
“तेल ओढण्यामुळे दातांची पोकळी कमी होते, दात पांढरे शुभ्र होतात किंवा तोंडाचे आरोग्य सुधारते.”
कशी वापरावी ही पद्धत?
या पद्धतीचा वापर करण्यासाठी, ब्रश केल्यानंतर एक मिनिट तेलाने तोंड स्वच्छ धुवा (चूळ भरा), नंतर ते थुंकून टाका.
यासाठी उपयुक्त तेलांमध्ये ह्या तेलांचा समावेश होतो:
खोबरेल तेल
सूर्यफूल तेल
तीळाचे तेल
३. बेकिंग सोडासह ब्रशिंग
बेकिंग सोडा हळूवारपणे दातांच्या पृष्ठभागावरील पिवळे डाग दूर करू शकतो.
काही लोकांना काळजी आहे की, बेकिंग सोडा खूप कठोर असतो आणि त्याच्यामुळे दातांवरच्या पांढऱ्या थराला हानी पोहोचू शकते.
परंतु २०१७ मधील संशोधनात बेकिंग सोडा दातांवरचे पिवळे डाग काढून टाकण्याचा एक सुरक्षित मार्ग असल्याचे आढळून आले आहे.
–
हे ही वाचा – फिटनेससाठी साखर बंद करताय; तरी गोड खायचंय? मग हे ६ पदार्थ खास तुमच्यासाठीच
–
बेकिंग सोडा बॅक्टेरियांशी लढायला देखील मदत करू शकते, ज्यामुळे दातांवरील plaque कमी करण्यास आणि दात किडण्यापासून रोखू शकते.
४. हायड्रोजन पेरोक्साईड वापरणे
हायड्रोजन पेरोक्साईड एक सौम्य ब्लीच आहे जे, डागयुक्त दात पांढरे करण्यास मदत करतं.
दातांच्या योग्य त्या पांढरेपणासाठी, एखादी व्यक्ती आठवड्यातून दिवसातून दोनदा 1-2 मिनिटांसाठी बेकिंग सोडा आणि हायड्रोजन पेरोक्साईडच्या मिश्रणाने ब्रश करण्याचा प्रयत्न करू शकते.
अर्थात हा उपाय वारंवार केला जाणं योग्य नाही.
हायड्रोजन पेरोक्साईड दात संवेदनशीलता वाढवू शकतो, म्हणूनच ते दीर्घकालीन वापरासाठी किंवा दात असलेल्या लोकांसाठी योग्य नाही.
५. फळांचा वापर करणे
पपईच्या फळात एक सजीवांच्या शरीरात निर्माण होणारे द्रव्य असते जे दात पांढरे करण्यास मदत करतात.
पपेन आणि ब्रोमेलेन, जे अनुक्रमे पपई आणि अननसमध्ये उद्भवतात अशा एंजाइम असतात, ज्यामुळे दात पांढरे होण्यास मदत होऊ शकते.
२०१२ च्या अभ्यासानुसार प्राथमिक पुरावा सापडला की, या घटकांसह असलेले समाधान सहजतेने पांढरे शुभ्र परिणाम देऊ शकतात.
मात्र याचे संशोधक असंही सांगतात की, ही सजीवांची कार्यक्षमता प्रभावी आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी अधिक संशोधन करणे आवश्यक आहे.
६. मौखिक स्वच्छता राखा
तोंडाची स्वच्छता राखणं ही दात पिवळसरपणा कमी करण्यासाठी सर्वात महत्वाची गोष्ट आहे.
नियमितपणे ब्रश करणं आणि फ्लोसिंग मुलामा चढवणे संरक्षित करते, हिरड्यांचे क्षय रोखते आणि डाग काढून टाकते.
चांगल्या तोंडी स्वच्छतेमध्ये हे समाविष्ट आहे:
दिवसातून कमीतकमी दोनदा दात घासणं गरजेचं आहे.
दात घासताना हिरड्या आणि दात यांच्या मागच्या बाजूला देखील स्वच्छ केले पाहिजे.
फ्लोराईड टूथपेस्ट वापरणे.
फ्लोराईड दात किडणे विरुद्ध देखील संघर्ष करू शकतो. जरी काही लोक फ्लोराईड वापरण्यास विरोध करतात, परंतु दंतवैद्यांचा असा विश्वास आहे की फ्लोराईड दातांसाठी सुरक्षित आणि फायदेशीर आहे.
–
हे ही वाचा – दररोज १०,००० पावले चाललात तर छानच! पण निम्मे चाललात तरी पुरेसे आहे…
–
या व्यतिरिक्त पुढील काही घरगुती उपायांमुळे देखील दात पांढरे शुभ्र होऊ शकतात :
संत्र्याची साल आणि तुळशीची पाने सुकवून पावडर बनवा. दररोज ब्रश केल्यानंतर दात मालिश करा.
केळीची साल दातावरून केळीची साल फिरवावी. नियमितपणे हे केल्याने दातांचा पिवळेपणा येईल.
दररोज ५ ते १० मिनिटे कडुलिंबाच्या काडी दात घासून घ्या.
मीठात थोडा कोळसा मिसळून दात स्वच्छ करा. पिवळसर निघून जाईल.
उन्हात तुळशीची पाने वाळवून त्याने दात घासावेत.
दातांना हानी पोहचविणारी नैसर्गिक पांढरेशुभ्र दात पिवळे होण्यामध्ये पदार्थांमध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश आहे:
सफरचंद सायडर व्हिनेगर
लिंबू
ऍसिडिक पदार्थ
सक्रिय कोळसा
दात पिवळे होण्याचं एक कारण वय हेही आहे पण, काहीजणांचे दात नैसर्गिकरित्या पांढरे असतात.
मात्र तोंडाची स्वच्छता राखणे आणि दातांची नियमित तपासणी केल्यास दात चमकदार राहू शकतात.
पिवळे दात सामान्यत: आरोग्याच्या समस्येचं लक्षण नसतात परंतु दंतचिकित्सक मुलामा चढवणं आणि दात किडणं याची तपासणी करतात.
हे नैसर्गिक उपाय लोकांना घरच्या घरी दात पांढरेशुभ्र करण्यास मदत करतात. दंतचिकित्सक/डेंटिस्ट सुद्धा ट्रीटमेंटने दात पांढरे-शुभ्र करू शकतात.
===
हे ही वाचा – दातांबद्दलचे ‘ते’ गैरसमज ज्यांवर आपण डोळे झाकून विश्वास ठेवतो!
===
महत्वाची सूचना: सदर लेखातील माहिती, विविध तज्ज्ञांच्या अभ्यास व मतांनुसार तसेच सर्वसामान्य मनुष्याच्या आरोग्यास अनुसरून देण्यात आलेली आहे. ही माहिती देण्यामागे, या विषयाची प्राथमिक ओळख होणे हा उद्देश आहे. वाचकांनी कोणताही निर्णय घेण्याआधी, आपल्या आरोग्याला अनुसरून, डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
===
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: InMarathi.com | आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | Copyright © InMarathi.com | All rights reserved.
