हे पदार्थ खाल्ल्याने मेंदूवर विपरित परिणाम होतो याचा तुम्ही विचारही केला नसेल
आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट
–
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
===
आपला मेंदू हा आपल्या शरीरातील सर्वात महत्वाचा अवयव आहे.
आपल्या आयुष्यात निश्चितपणे, अशा बऱ्याच गोष्टी आहेत ज्याशिवाय आपण जगू शकत नाही, परंतु मेंदू त्या सर्वांवर नियंत्रण ठेवतो.
आपले सर्व विचार, भावना आणि आठवणी ह्या मेंदूमध्ये उद्भवतात किंवा कायम राहतात. अर्थात हा अत्यंत महत्त्वाचा अवयव सुखी व निरोगी ठेवणं गरजेचं आहे. योग्य पोषण म्हणजे तल्लख, तरतरीत मेंदू आणि योग्य पोषण न मिळणं म्हणजे निराशेच्या वेढलेला मेंदू यांच्यातील फरक समजणे गरजेचे असते.
निरोगी खाणं देखील मेंदूवरचा ताण कमी करते आणि स्मृतिभ्रंश होण्याचा धोका कमी करते.
काही काही पदार्थ आहेत जे आपल्या मेंदूसाठी फक्त आणि फक्त वाईटच असतात. ज्यांचं सेवन वारांवार केलं तर कदाचित आपणास गोंधळ, वाईट मनःस्थिती आणि प्रतिक्रियेची गती कमी होईल.
मेंदूवर इतका दुष्परिणाम होतो की मेंदूची योग्य निर्णय घेण्याची क्षमता कमी होत जाते. आपल्याला काही वाईट सवयी असल्याचं आपल्या लक्षात आलं तर, सुधारणा करण्याची वेळ आली आहे.
आपल्या मेंदूवर विपरित परिणाम करणार्या एकाच वेळी मोठ्या प्रमाणात आहारातील चूका महागात पडू शकतात. आपल्याला योग्य-अयोग्य काय ते माहित असले तरी त्यांचा आहारात समावेश कसा याचा विचार जरासा अवघड आहे.
त्याऐवजी, आपल्या आहारामधून खालील ७ वस्तू एक-एक करून काढा, हळूहळू नष्ट करा ज्यामुळे आपल्या मेंदूच्या आरोग्यास दीर्घकाळापर्यंत संरक्षण मिळेल.
ट्रान्स फॅट्स
चांगली बातमी अशी आहे की सर्व फॅटस् आपल्यासाठी वाईट नसतात.
तथापि, ट्रान्स फॅट नावाच्या विशिष्ट प्रकारच्या चरबीचा मेंदूवर हानिकारक परिणाम होतो.
मांस आणि डेअरी उत्पादनांमध्ये ट्रान्स फॅट नैसर्गिकरित्या आढळतात, परंतु हे औद्योगिकदृष्ट्या उत्पादित जे सर्व प्रकारच्या पॅकेज्ड पदार्थांमध्ये असणा-या ट्रान्स फॅट्सपेक्षा कमी हानीकारक असतात.
तसंच हायड्रोजनेटेड तेल म्हणून ओळखले जाणारे, मार्गारीन स्वरूपात बरेच ट्रान्स फॅट खाणारे लोक, स्टोअरमधला बेक केलेला माल, चिप्स आणि क्रॅकर्स, फ्रोझन् आणि कॅन मधील जेवण आणि क्रीमयुक्त पेये अल्झायमर आणि डिमेंशियासाठी जास्त धोका असतो.
अभ्यासानुसार असं दिसून आलं आहे की ट्रान्स फॅटचा जास्त वापर केल्याने मेंदूची आकलन शक्ती कमी होण्याची आणि स्मृतीभ्रंश होण्याची शक्यता जास्त असते.
साखरयुक्त पेय
सोडा, स्पोर्ट्स ड्रिंक्स, एनर्जी ड्रिंक आणि फळांच्या रसांसारख्या सुगंधी पेयांमध्ये कोणतंही पौष्टिक मूल्य नाही.
शुगर ड्रिंकचे नियमित सेवन केल्यास मधुमेह, उच्च रक्तदाब, उच्च कोलेस्ट्रॉल आणि होय – अल्झायमर रोग किंवा स्मृतिभ्रंश यासह संपूर्ण शारीरिक त्याचबरोबर मनसिकही बिघाड होऊ शकतो.
फ्रुक्टोजचे जास्त सेवन, एक मेगा-कॉन्सेन्ट्रेटेड स्वीटनर (a mega-concentrated sweetener ) जो बर्‍याच शर्करायुक्त पेयांमध्ये आढळतो, ज्यामुळे शिकण्याची क्षमता कमी होणं, स्मरणशक्ती कमी होणं ही लक्षणं आढळतात.
मेंदूची एकूण कार्ये आणि मेंदूमध्ये नवीन न्यूरॉन्सची निर्मिती कमी करते. यामुळे मेंदूत जळजळ होण्याची शक्यता देखील असते, ज्यामुळे सर्व प्रकारच्या मेंदूच्या कार्यावर नकारात्मक परिणाम होतो.
रिफाइंड कार्बोहायड्रेट्स
रिफाइंड कार्बोहायड्रेट्स ही प्रक्रिया पदार्थ आहेत. त्यांना कदाचित गोड चव नसली तरी ते आपल्या रक्तात त्वरित शर्करा निर्माण करतात.
रिफाइंड कार्ब्सयुक्त आहार आपल्या रक्तातील साखरेची वाढ करणारे उच्च ग्लाइसेमिक भार दर्शवते. यामुळे आपण स्मरणशक्ती कमजोरी, जळजळ आणि स्मृतिभ्रंश होण्याची अधिक शक्यता असते.
अभ्यासातून असं दिसून आलं आहे की, जी मुले कार्बोहायड्रेट्सचे अधिक प्रमाणात सेवन करतात, ते बुद्धिमत्ता चाचणींमध्ये कमी गुण मिळवतात.
आणि जे प्रौढ कार्बमध्ये दररोज ५८% पेक्षा जास्त कॅलरी घेतात त्यांना जास्त मानसिक कमजोरी आणि स्मृतिभ्रंश होण्याची शक्यता दुप्पट असते.
४) प्रक्रिया केलेले आणि पॅकेज्ड फूड्स
प्रक्रिया केलेले आणि पॅकेज्ड पदार्थ आहारातून महत्त्वपूर्ण पोषण काढून टाकतात आणि त्यास साखर, चरबी आणि मीठ ह्यांचे प्रमाण जास्त करतात.
हा तथाकथित पाश्चात्य आहार आहे, जो हळू-शिजवलेल्या घरी बनवलेल्या पदार्थांपेक्षा सोयीसाठी आणि वेगवान (instant) पदार्थांवर अवलंबून असतो. आणि आपण त्याचे सेवन करतो.
लोक व्यस्त असतात आणि काहीवेळा आपल्याला सॉस, ड्रेसिंग्ज, पास्ता आणि बेक केलेला माल बनविणे शक्य नसते.
मात्र आपण ते टाळून तितकेच पौष्टिक पदार्थांसह शिजविणे महत्वाचे आहे, कारण पाश्चात्य आहार महत्वाच्या अवयवांच्या आसपास चरबी जमा करण्यासाठी कुप्रसिद्ध आहे.
तसंच हे मेंदूचं नुकसान आणि मेंदूच्या परिमाण कमी करण्याशी संबंधित आहे. यामुळे रक्त-मेंदूतील अडथळा देखील उद्भवू शकतो.
मद्य
मद्य हे अर्थातच् मेंदूला हानीकारक असणारे आहे, कितीतरी लोकं त्याच्या अंमलाखाली जातात. याच्या सेवनाने काय परिणाम होतो हे सर्वांनाच ठाऊक आहे.
दीर्घकाळ मद्यपान केल्याने मेंदू आकुंचित होतो आणि तुमचा मेंदू संवाद साधण्यासाठी वापरत असलेल्या न्यूरो ट्रान्समिटरमध्ये व्यत्यय आणू शकतो.
मद्यपान करणार्‍यांना बर्‍याचदा व्हिटॅमिन बी 1 च्या कमतरतेचा सामना करावा लागतो,
ज्यामुळे कोर्सकाफच्या सिंड्रोमचा विकास होऊ शकतो. मेंदूच्या गंभीर नुकसानीस हे सिंड्रोम जबाबदार आहे ज्यामुळे स्मरणशक्ती कमी होणे, गोंधळ उडणे, अस्थिरता आणि डोळे मिटणे अधूनमधून स्मृती नष्ट होणे ह्यासारखे गंभीर विकार उद्भवतात.
पारा जास्त प्रमाणात असणारे मासे
सामान्यत: मासे आपल्या आहारात आरोग्यदायी असतात. त्यात संतृप्त चरबी (saturated fat) कमी आहे तसेच ओमेगा -3, तसेच व्हिटॅमिन बी 12, जस्त, लोह आणि मॅग्नेशियम आहे.
काही माश्यांमध्ये पारा जास्त असतो, जो एक भारी धातूचा दूषित आणि न्यूरोलॉजिकल विष आहे.
जे मासे जास्त काळ जगतात आणि शिकारी असतात त्यांच्या शरीरात पाराचे प्रमाण जास्त असते. तुना, तलवारफिश, केशरी खडबडी, किंग मॅकरेल, शार्क आणि टाइलफिशचा वापर टाळावा किंवा गंभीरपणे मर्यादित ठेवणे चांगले.
सर्वसाधारणपणे, आपण जितके निरोगी आहार घेऊ शकता तेवढ चांगलं, आपला मेंदू काम करण्यास जास्त सक्षम होईल आणि एक निरोगी, आनंदी मेंदू आपल्याला आपल्या शरीरासाठी देखील किती चांगले काम करतो हे लक्षात येईल.
—
- किचन टाईल्सवरचे तेलाचे डाग जातच नाहीये? हा जबरदस्त उपाय टाईल्स नव्या करेल!
- ७ कुकिंग टिप्स ज्या वाचवतील गॅस, घरातील सिलेंडर चालेल अनेक महिने
===
महत्वाची सूचना: सदर लेखातील माहिती, विविध तज्ज्ञांच्या अभ्यास व मतांनुसार तसेच सर्वसामान्य मनुष्याच्या आरोग्यास अनुसरून देण्यात आलेली आहे. ही माहिती देण्यामागे, या विषयाची प्राथमिक ओळख होणे हा उद्देश आहे. वाचकांनी कोणताही निर्णय घेण्याआधी, आपल्या आरोग्याला अनुसरून, डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
===
आमचं युट्यूब चॅनल आणि त्यावरचे व्हिडिओज बघण्यासाठी चॅनलला फॉलो करा :
—
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
–
शेअरचॅटवर मिळवण्यासाठी क्लिक करा: इनमराठी शेअरचॅट ग्रुप
–
आता इनमराठीच्या लेखाच्या अपडेट्स मिळवा टेलिग्रामवर! जॉईन करा टेलिग्राम चॅनल: https://t.me/InMarathi
–
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: InMarathi.com | आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट | Copyright © InMarathi.com | All rights reserved.
