आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट
–
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
===
देवाला अन्न अर्पण करणे हे आत्मसमर्पण आणि भक्तीचे लक्षण मानले जाते. भोग, प्रसाद किंवा लंगरच्या स्वरूपात दिल्या जाणार्‍या मंदिरातील अन्नाला आपल्या देशात उच्च मान आहे आणि ते शुद्ध आणि दैवी वरदान मानले जाते. शतकानुशतके देवाला उत्कृष्ट जेवण अर्पण करण्याची आणि नंतर सर्वांची सेवा करण्याची परंपरा पाळली जात आहे. यालाच प्रसाद असे ही म्हणतात.
हा नैवेद्य मंदिरातील आराध्य देवता ज्या प्रकृतीची असेल तशा प्रकारचा असतो. म्हणून महाकाल, दुर्गा, भैरव किंवा काली अशा तंत्र मार्गातील देवी देवतांना अर्पण केला जाणारा आणि नंतर प्रसाद म्हणून ग्रहण केला जाणारा नैवेद्य हा मांसाहारी असतो.
आपल्याकडे देखील बरेचदा गावदेवांच्या जत्रेत मांसाहार प्रसाद म्हणून दिला जातो. काही अशी प्रमुख मंदिरे आहेत जिथे मांसाहार हाच प्रमुख नैवेद्य असतो आणि प्रसाद ही, कोणती आहेत ही मंदिरे चला पाहूया.
१. तारकुलहा देवी मंदिर :
या मंदिराच्या भागात पूर्वी एक जंगल होते, त्या जंगलात डुमरी संस्थानातील बाबू बंधू सिंह राहत होते. नदीच्या काठी तारकुल (ताड) झाडाखाली पिंडी लावून ते देवीची पूजा करायचे. तरकुल्हा देवी बाबू बंधू सिंग यांची प्रमुख देवता होती. बंधू सिंग हा गनिमी कावा करण्यात निपुण होता, त्यामुळे जेव्हा जेव्हा एखादा इंग्रज त्या जंगलातून जात असे तेव्हा बंधूसिंग त्याला ठार मारायचे आणि त्याचे शीर कापून मातेच्या चरणी अर्पण करायचे.
ब्रिटीशांनी त्याला अटक करून न्यायालयात हजर केले जेथे त्याला फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली, इंग्रजांनी त्यांना ७ वेळा फासावर लटकवण्याचा प्रयत्न केला पण त्यांना यश आले नाही असे सांगितले जाते. यानंतर बंधू सिंह यांनी स्वत: मातृदेवतेचे ध्यान करून आई त्याला जाऊ देईल असा नवस केला. असे म्हणतात की बंधूसिंगची प्रार्थना देवीने ऐकली आणि सातव्या वेळी त्यांना फाशी देण्यात इंग्रजांना यश आले.
बंधूसिंग यांनी इंग्रजांचे डोके वाहून सुरू केलेली बलिदानाची परंपरा आजही येथे सुरू आहे. आता इथे बकऱ्यांचा बळी दिला जातो, त्यानंतर बोकडाचे मांस मातीच्या भांड्यात शिजवून प्रसाद म्हणून वाटले जाते, सोबत बत्तीही दिल्या जातात.
२. परशशिनिककडवा श्री मुथप्पन मंदिर :
मुथप्पन मंदिर केरळच्या कन्नूर जिल्ह्यातील तालिपरंबापासून १० किमी अंतरावर वालापट्टनम नदीच्या काठावर आहे. या मंदिराचे दैवत श्री मुथप्पन आहे. लोकांच्या मते, मुथप्पन हे येथील प्रमुख देवता असून ते भगवान शिव आणि विष्णूचे अवतार मानले जातात.
स्थानिक लोकांच्या मते येथील लोकदेवता असहाय्य आणि दुर्बलांच्या हिताचे रक्षण करतात.मंदिरात दर्शनानंतर उकडलेले काळे फणस आणि चहा लोकांना दिला जातो. ज्याला तिथले लोक प्रसादम म्हणतात. प्रसादाव्यतिरिक्त मासे आणि ताडी यासारख्या गोष्टी भगवान मुथप्पनला अर्पण केल्या जातात, ज्या नंतर लोकांमध्ये प्रसाद म्हणून दिल्या जातात.
३. श्री विमलंब शक्तीपीठ / मा विमला मंदिर :
‘उल्काले नाभिदेष्टु विराजक्षेत्रनुच्यते । विमला सा महादेवी जगन्नाथस्तु भैरव [तंत्र चुडामणी] ‘
असा उल्लेख असलेले ओरिसामधीलप्रचिनतम श्री विमलांबा शक्तीपीठ हे गोवर्धन मठाचे गुरू शंकराचार्यांनी बदललेले मंदिर आहे. ज्याला पुरीतील सर्वसामान्य भक्त श्री विमला मंदिर या नावाने ओळखतात. हे ठिकाण सती मातेची नाभी म्हणून ओळखले जाते. काही विद्वान हे जगन्नाथपुरी येथील भगवान श्री जगन्नाथजींच्या मंदिराच्या प्रांगणात वसलेले भैरव जगन्नाथाचे स्थान मानतात.
तांत्रिक पंचमकार, ज्यात मासे, मांस, वाइन, कोरडे धान्य आणि धार्मिक संभोग यांचा समावेश होता,तो देवी विमाला हिला अर्पण केला जात असे. शक्त पंथीयांची प्रमुख देवता असल्याने हे शक्तीपीठांपैकी एक मानले जाते.
दुर्गापूजेदरम्यान, पवित्र मार्कंडा मंदिराच्या कुंडातून मासे पकडून ते शिजवले जातात आणि देवी बिमला यांना समर्पित केले जातात. इतकेच नाही तर पहाट होण्यापूर्वी बळी दिला जाणारा बकरा’ शिजवून देवीला समर्पित केला जातो. विशेष म्हणजे, भगवान जगन्नाथाच्या मंदिराचे मुख्य दरवाजे उघडण्यापूर्वी प्रसादाचे सर्व विधी केले जातात. हा प्रसाद, ज्याला ‘बिमला परुसा’ असेही म्हणतात, नंतर उपस्थित भक्तांमध्ये वाटला जातो.
४. मुनियादी स्वामी मंदिर :
तामिळनाडूतीलवडाक्कमपट्टी येथील मुनियादी स्वामी मंदिरात प्रसाद म्हणून बिर्याणीचे वाटप केले जाते. भगवान मुनियादीच्या सन्मानार्थ तीन दिवसीय वार्षिक उत्सव आयोजित केला जातो. ज्याला मुनीश्वर उत्सव म्हणतात.
मुनीश्वर हे खरे तर शिवाचा आणखी एक अवतार म्हणून ओळखले जातात. या मंदिरात प्रसाद म्हणून चिकन आणि मटण बिर्याणी दिली जाते. ही बिर्याणी गरजू लोकांना वाटण्यासाठी बनवली जाते आणि ती दरवर्षी बनवली जाते. थिरुमंगलम तालुक्यातील वदक्कमपट्टी या छोट्याशा गावात वसलेल्या या मंदिराची ही परंपरा नवीन नाही, परंतु १०० वर्षांहून अधिक काळापासून येथील लोक या परंपरेचे पालन करीत आहेत.
५. दक्षिणेश्वर काली मंदिर, पश्चिम बंगाल:
शक्तीपीठाचे आणखी एक स्थान म्हणजे दक्षिणेश्वरचे भवतारिणी काली मंदिर. हे मंदिर खूप प्रसिद्ध आहे. देवीला आनंदासाठी मासे अर्पण केले जातात. जे नंतर काली देवीच्या पूजेसाठी येणाऱ्या भक्तांमध्ये वाटले जाते. मात्र, या मंदिरात प्राण्यांचा बळी दिला जात नाही.
६. कालीघाट, कोलकाता:
कालीघाट हे कोलकाता, पश्चिम बंगालमधील एक शक्तीपीठ आहे. मान्यतेनुसार या ठिकाणी आई सतीच्या उजव्या पायाची काही बोटे पडली होती. आज हे ठिकाण काली भक्तांचे सर्वात मोठे मंदिर आहे. केवळ बंगालच नाही तर देशभरातून आणि जगभरातून लोक आईच्या दर्शनासाठी येतात.
हे काली मंदिर ५१ शक्तीपीठांपैकी एक आहे. नूतनीकरण केलेल्या या २०० वर्ष जुन्या मंदिरात, देवी कालीला प्रसन्न करण्यासाठी बहुतेक भाविक बकऱ्यांचा बळी देतात. त्या त्याचे मांस शिजवून कालीला नैवेद्य म्हणून दिले जाते.
७. तारापीठ, बीरभूम, पश्चिम बंगाल :
तारापीठ हे राजा दशरथाचे कुलगुरू वशिष्ठ मुनी यांचे सिद्धासन आहे. प्राचीन काळी महर्षी वशिष्ठांनी येथे तारा मातेचे पूजन करून सिद्धी प्राप्त केल्याचे सांगितले जाते. त्यावेळी त्यांनी मंदिर बांधले होते पण नंतर ते मंदिर जमिनीखाली दबले.
–
हनुमंताच्या शेंदूरामागे आहे सीतामाईच्या कुंकवाचं कारण! मारुतीची अशीही रामभक्ती!
तिरुपती बालाजीला “गोविंदा” म्हणण्यामागे एक विस्मयकारक, अपरिचीत कहाणी आहे!
–
बीरभूममधील तारापीठ मंदिर शक्तीपीठांपैकी एक मानले जाते. धर्मग्रंथानुसार हे मंदिर दुर्गा देवीचे रूप आहे. तारापीठ मंदिर आणि आईच्या चमत्काराच्या अनेक कथा आहेत. हे ठिकाण तंत्रसाधनेसाठी योग्य असल्याचे सांगितले जाते.असे मानले जाते की भगवान रामानेही आपल्या वडिलांचे तर्पण आणि पिंडदान येथे अर्पण केले होते. आपल्या इच्छा पूर्ण करण्यासाठी देश-विदेशातील पर्यटक येथे येतात. येथे भाविक बकऱ्यांचा बळी देतात, तसेच वाइन देखील नैवेद्य म्हणून देतात.
तर मित्रांनो ही होती भारतातील काही प्रमुख मंदिरे जिथे प्रसाद म्हणून मांसाहार दिला जातो.
—
आमचं युट्यूब चॅनल आणि त्यावरचे व्हिडिओज बघण्यासाठी चॅनलला फॉलो करा :
===
व्हिडिओजसाठी फॉलो करा : इनमराठी युट्यूब चॅनल
–
शेअरचॅटवर मिळवण्यासाठी क्लिक करा: इनमराठी शेअरचॅट ग्रुप
–
आता इनमराठीच्या लेखाच्या अपडेट्स मिळवा टेलिग्रामवर! जॉईन करा टेलिग्राम चॅनल: https://t.me/InMarathi
–
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: InMarathi.com | आमचे सर्व लेख मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | ट्विटर | इंस्टाग्राम | टेलिग्राम । शेअरचॅट | Copyright © InMarathi.com | All rights reserved.
